2016 წელს მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ეგზოპლანეტა ე.წ WASP-76b. ეგზოპლანეტა ითვლება ულტრა ცხელ იუპიტერად. პლანეტა იმდენად ცხელია, რომ რკინა აორთქლდება დღის მხარეს, კონდენსირდება ღამის მხარეს და ატმოსფეროში ვარდება წვიმის სახით. თუმცა, ახალი მონაცემები აჩვენებს, რომ WASP-76b შესაძლოა იმაზე ცხელიც კი იყოს, ვიდრე მეცნიერებმა თავიდან ეგონათ.
მკვლევართა საერთაშორისო ჯგუფმა, მათ შორის კორნელის, ტორონტოს უნივერსიტეტისა და ბელფასტის დედოფლის უნივერსიტეტის მეცნიერებმა, აღმოაჩინეს იონიზირებული კალციუმი პლანეტაზე. იონიზებული კალციუმის მინიშნებები გამოვლინდა ჰავაიში Gemini North ინსტრუმენტის მიერ მიღებული მაღალი გარჩევადობის სპექტრული მონაცემების გამოყენებით. მკვლევარებმა WASP-76b-ის ატმოსფეროზე დაკვირვებისას იშვიათი სპექტრული ხაზები აღმოაჩინეს.
კვლევის პირველმა ავტორმა, ემილი დეიბერტმა ტორონტოს უნივერსიტეტიდან თქვა, რომ კალციუმი იმდენად უხვადაა, რომ ის ნამდვილად პლანეტის ძლიერი თვისებაა. იგი თვლის, რომ იონიზებული კალციუმის სპექტრული მახასიათებელი მიუთითებს იმაზე, რომ პლანეტას აქვს ძალიან ძლიერი ატმოსფერული ქარები ან რომ პლანეტაზე ტემპერატურა გაცილებით მაღალია, ვიდრე მეცნიერები ფიქრობდნენ.
WASP-76b არის მოქცევით ჩაკეტილი პლანეტა, რომლის ერთი მხარე ყოველთვის ვარსკვლავისკენ არის მიმართული, ხოლო მეორე მხარე მუდმივად ღამეა. დღის მხარეს ტემპერატურა საშუალოდ 4400 გრადუსი ფარენჰეიტია, ღამის მხარეს კი საშუალოდ 2400 გრადუსი ფარენჰეიტი. ეგზოპლანეტა ბრუნავს თავის ვარსკვლავზე, რომელიც მზეზე უფრო ცხელია, რაც მეცნიერებს საშუალებას აძლევს ძალიან სწრაფად გამოეყოთ მისი სიგნალი ვარსკვლავური შუქისგან. მათ შეძლეს დაენახათ კალციუმის ანაბეჭდი, რომელიც სწრაფად მოძრაობდა პლანეტასთან.
WASP-76b დედამიწიდან დაახლოებით 640 სინათლის წლითაა დაშორებული. ის ყოველ 1,8 დედამიწის დღეში ბრუნავს F ტიპის ვარსკვლავის გარშემო. მკვლევარებმა თავიანთი დასკვნები გამოაქვეყნეს Astrophysical Journal Letters-ში მიმდინარე წლის 28 სექტემბერს. მათ თავიანთი დასკვნები წარმოადგინეს 5 ოქტომბერს ამერიკის ასტრონომიული საზოგადოების პლანეტარული მეცნიერებების განყოფილების ყოველწლიურ შეხვედრაზე.
ასეთი სამყაროების შესწავლა, რომელთა აღმოჩენაც ოდნავ ადვილია მათი ზომისა და ვარსკვლავთან სიახლოვის გამო, საბოლოოდ დაეხმარება ასტრონომებს უფრო სტუმართმოყვარე ადგილების გაცნობაში, თქვა დეიბერტმა.
„ცოდნა, რომელსაც ამ დაკვირვების შედეგად მივიღებთ, დაგვეხმარება ერთ დღეს მივიღოთ შესაძლებლობა შევისწავლოთ დედამიწის მსგავსი სამყაროების ატმოსფერო“, - ამბობს მკვლევარი.
ასევე წაიკითხეთ:
- ახლახან აღმოჩენილ სამმაგი ვარსკვლავის სისტემას შესაძლოა პლანეტები ჰყავდეს ორბიტაზე
- გიგანტური კომეტა თავდაპირველად ჯუჯა პლანეტად შეცდა